Nowe prawo budowlane. Od kiedy, dla kogo, ważne informacje

Nowe prawo budowlane wprowadza szereg zmian istotnych dla przyszłych inwestorów. Niektóre zapisy już weszły w życie, inne dopiero są w fazie planów. Sprawdzamy i analizujemy najważniejsze informacje.

Od kiedy nowe prawo budowlane?

Znaczące zmiany w prawie budowlanym weszły w życie w dniu 19 września 2020 r. na mocy ustawy nowelizującej ustawę prawo budowlane. Kolejne zaczęły obowiązywać od 1 stycznia 2021 roku. Celem zmian było przede wszystkim przyspieszenie i uproszczenie wielu procedur i samego procesu inwestycyjno-budowlanego.

Co zmieniło się w prawie budowlanym? Główną zmianą jest projekt budowlany, zniknęły też wymogi uzyskiwania pozwolenia na budowę dla paczkomatów, małych automatów czy bankomatów.

Powiązany artykuł: Dom bez pozwolenia do 70m2. Wszystko o nowych przepisach budowy w 2022

Mocna cyfryzacja w nowym prawie budowlanym

W 2021 roku wprowadzono szereg zmian, które ułatwiają załatwianie spraw urzędowych. Chodzi przede wszystkim o cyfryzację i umożliwienie składania wielu wniosków online, bez wychodzenia z domu. Od 1 lipca 2021 r. można składać wniosek o pozwolenie na budowę online. W serwisie online https://e-budownictwo.gunb.gov.pl/, czyli na rządowej stronie do składania wniosków w procesie budowlanym udostępniono już szereg formularzy m.in:

• zawiadomienie o zakończeniu budowy,
• wniosek o pozwolenie na użytkowanie,
• zgłoszenie budowy lub przebudowa domu jednorodzinnego,
• wniosek o wejście na sąsiadujący teren,
• wniosek o zamierzonym terminie rozpoczęcia robót budowlanych.

Nowe prawo budowlane: mniej formalności

Zmiany, które weszły w życie 19 września 2020 r. to uproszczenie procesu inwestycyjnego. Wprowadzono cały katalog inwestycji – obiektów, które są zwolnione z uzyskiwania pozwolenia na budowę, ale wymagają zgłoszenia budowy są to m.in. domy jednorodzinne, których obszar oddziaływania mieści się w całości na działce lub na działkach, na które zostały zaprojektowane.

Istotny jest również brak obowiązku uzyskiwania pozwolenia na budowę sieci elektroenergetycznych, wodociągowych, kanalizacyjnych, cieplnych i gazowych – należy jedynie zgłosić ich budowę. Tak samo z przyłączami tych sieci.

Pozwolenia na budowę nie wymagają (ale wymagane jest zgłoszenie budowy) wolnostojące parterowe budynki gospodarcze, garaże, wiaty (do 35 m²), a także przydomowe ganki i oranżerie.

przy czym łączna liczba tych obiektów na działce nie może przekraczać dwóch na każde 500 m². Na zgłoszenie można wybudować wolnostojące parterowe budynki rekreacji indywidualnej rozumiane jako budynki przeznaczone do okresowego wypoczynku, o powierzchni zabudowy do 35 m², przy czym liczba tych obiektów na działce nie może przekraczać jednego na każde 500 m² powierzchni działki.

Nowe prawo budowlane: co można wybudować bez formalności?

Nie będzie trzeba mieć też pozwolenia na postawienie paczkomatów i podobnych niedużych obiektów, czyli np. automatów czy bankomatów. Nie trzeba zgłaszać postawienia automatów do biletów, do nadawania i wydawania paczek. Wszelkie automaty o wysokości do 3 m można postawić bez wiedzy urzędu. Nie trzeba zgłaszać również:

• obiektów gospodarczych związanych z produkcją rolną i uzupełniających zabudowę zagrodową w ramach istniejącej działki siedliskowej,
• parterowych budynków gospodarczych o powierzchni zabudowy do 35 m2, przy rozpiętości konstrukcji nie większej niż 4,80 m,
• wiat o powierzchni zabudowy do 50 m2, sytuowanych na działce, na której znajduje się budynek mieszkalny lub przeznaczonej pod budownictwo mieszkaniowe,
• wolnostojących altan o powierzchni zabudowy do 35 m2,
• altan działkowych i obiektów gospodarczych, o których mowa w Ustawie z dnia 13 grudnia 2013 roku o rodzinnych ogrodach działkowych;
• wiat przystankowych i peronowych.

Kiedy nowe prawo budowlane? Projekt budowlany w nowej odsłonie

Najbardziej istotne zmiany wprowadzono w zakresie formy projektu budowlanego. Jeden z najważniejszych dokumentów w procesie budowy domu uległ znaczącej modyfikacji prawnej.

Po zmianach w 2020 r. projekt budowlany składa się z 3 części:

• projekt zagospodarowania działki lub terenu,
• projekt architektoniczno-budowlany,
• projekt techniczny.

Projekt zagospodarowania działki lub terenu obejmuje usytuowanie budynku, układ komunikacyjny oraz informacje dotyczące obszaru oddziaływania obiektu.

Projekt architektoniczno-budowlany obejmuje tematy związane ze sposobem użytkowania, a także układ pomieszczeń i formę architektoniczną obiektów budowlanych.

Projekt techniczny to z kolei rozwiązania projektowe konstrukcji i instalacji oraz charakterystyka energetyczna. Może on zawierać też wyniki badań geologiczno-inżynierskich, geotechniczne warunki posadowienia obiektów budowlanych. Co istotne, projekt techniczny musi zgadzać się z projektem architektoniczno-budowlanym.

Do wniosku o pozwolenie na budowę inwestor musi dołączyć trzy egzemplarze projektu zagospodarowania działki lub terenu oraz projektu architektoniczno-budowlanego – po jednym dla organu administracji architektoniczno-budowlanej, nadzoru budowlanego oraz Inwestora.

Zmiany w samowoli budowlanej

Ustawodawca przewidział również uproszczoną procedurę legalizacji samowoli budowlanej, czyli budynków które zostały wzniesione z pominięciem obowiązujących procedur – bez pozwolenia na budowę. Status prawny uzyskają w sytuacji, gdy budowa takiego obiektu została zakończona i od momentu zakończenia minęło co najmniej 20 lat.

Powiązany artykuł: Wiata bez pozwolenia 2022: budowa bez zbędnych formalności

Kiedy wejdzie nowe prawo budowlane?

Nowe prawo budowlane weszło w życie 19 września 2020 r. Kolejne ważne zmiany zostały uprawomocnione 1 stycznia 2021 r. Jeśli interesuje nas temat, od kiedy nowe prawo budowlane będzie aktualne, warto śledzić wprowadzane zmiany na bieżąco. Cyfryzacja procesu budowlanego dość szybko postępuje, a kolejne znaczące ułatwienia wprowadzane są regularnie w 2021 roku.