Jak suszyć drewno kominkowe? Domowe metody suszenia

Właściciele domów jednorodzinnych czy domków letniskowych, które ogrzewane są piecami lub kominkami na drewno, zdają sobie sprawę, jak ważne jest odpowiednie przygotowanie opału na zimę. Zazwyczaj wiosną lub latem kupują już suche drewno i składują je w przydomowych pomieszczeniach gospodarczych lub pod wiatą. 

Zdarza się – i to nierzadko – że w lepszej cenie można kupić drewno mokre, niedawno ścięte. Jak je składować, by było suche i gotowe na zimne dni? 

Spis treści:

1. Co trzeba wiedzieć o suszeniu drewna?
2. Jak suszyć drewno, żeby nie pękało?
3. Naturalne sposoby suszenia drewna opałowego
4. Po co suszyć drewno?

Suszenie drewna – co musisz o nim wiedzieć?

Najlepszym okresem na ścinanie drzew jest zima – drzewa ścina się od listopada do marca. Drewno w naturalny sposób wykazuje wtedy najmniejszą wilgotność. Procesy wzrostu są zatrzymane, w drzewie jest najmniej soków. Istnieją przesądy czy też ludowe tradycje, by drzewo ścinać po zimowym przesileniu, w fazie ubywającego Księżyca.

Drewno schnie bardzo długo. Za drewno suche uważa się takie, które wykazuje wilgotność mniejszą niż 20%.

Naturalne suszenie drewna, tzw. sezonowanie, trwa od 6 do 24 miesięcy. Należy jednak pamiętać, że nawet wysuszone drewno, ale źle przechowywane, może stracić na swoich właściwościach, zgnić czy zawilgotnieć.

Czas suszenia pod gołym niebem będzie zależny od warunków atmosferycznych. Jeśli pogoda będzie deszczowa lub pochmurna, czas suszenia będzie dłuższy. Na długości suszenia ma również wpływ rodzaj drewna.

Świeże drewno liściaste schnie około 2 lata, natomiast dąb wymaga około 3 lat schnięcia. 

Suszenie drewna w suszarni różni się od suszenia drewna na wolnym powietrzu. Ile trwa suszenie drewna w suszarni? Tzw. suszenie drewna komorowe pozwala na szybkie pozbycie się wilgoci. Drzewa liściaste suszy się do 70 dni, natomiast drzewa iglaste krócej – zaledwie od 3 do 21 dni. 

Jak suszyć drewno, żeby nie pękało?

Powodem pęknięć drewna jest jego zbyt szybkie suszenie. Drewno to materiał naturalny, jego właściwości higroskopijne powodują, że absorbuje wilgoć z powietrza. W momencie, gdy wilgoć – pod wpływem temperatury – wyparowuje, drewno kurczy się. Jeśli proces zachodzi zbyt szybko, w drewnie powstają szczeliny. Efektem są pęknięcia w strukturze materiału.

Jeśli chcemy uniknąć pękania drewna, powinniśmy przestrzegać zasad odpowiedniego suszenia i sezonowania. Jak to zrobić? Najlepiej sprawdzi się naturalne suszenie drewna na świeżym powietrzu, pod zadaszeniem.

Naturalne suszenie drewna

Istnieje kilka metod suszenia drewna. Na potrzeby artykułu skupimy się na metodach naturalnych, przeznaczonych na własny użytek. Nie będziemy omawiać metod suszenia produkcyjnego tzw. przyspieszonego.

Podstawową metodą suszenia drewna dębowego, jak i każdego innego, jest jego sezonowanie w odpowiednich warunkach. Ściętego drewna nie można układać bezpośrednio na ziemi. Należy zabezpieczyć podłoże, by uchronić drewno przed łapaniem wilgoci i pleśnią.

Najlepszymi naturalnymi narzędziami do domowego suszenia drewna kominkowego są słońce i wiatr. Ścięte drewno należy układać korą do góry, zachowując znaczne odstępy między pieńkami czy ściętymi szczapami, by zapewnić odpowiednią cyrkulację powietrza.

Najczęściej stosowanym sposobem suszenia naturalnego jest suszenie na otwartych składach, czyli suszenie na wolnym powietrzu. Czynniki suszenia, tzn. wilgotność, temperatura i ruch powietrza, są w tych warunkach bardzo zmienne i zależą od miejscowego klimatu, pogody, pory roku i dnia. 

Duży wpływ na przebieg suszenia naturalnego ma ruch powietrza. Jego intensywny przepływ przyśpiesza zacznie wysychanie drewna.  Szczególnie istotne jest zapewnienie przepływu powietrza, poprzez odpowiedni sposób układania (sztaplowania) tarcicy oraz kształtowania całego składu.

Zasady naturalnego suszenia drewna

Jest kilka zasad suszenia drewna, których należy przestrzegać, żeby otrzymać gotowy, odpowiedni do palenia w kominku produkt. 

1. Drewna nie można układać bezpośrednio na gruncie. Należy wyłożyć legary, by odizolować drewno od ziemi. Trzeba układać je tak, by zapewnić odpowiedni przepływ powietrza.
2. Naturalne suszenie drewna na powietrzu wymaga zabezpieczenia przed czynnikami atmosferycznymi: deszczem, gradem czy śniegiem. Najlepiej więc suszyć drewno pod zadaszeniem, by nie zamokło ani nadmiernie nie zmarzło.
3. Drewno należy składować tak, by jednocześnie zapewnić odpowiednią cyrkulację powietrza i ochronę przed zbyt mocnym nasłonecznieniem. Warto zadbać też o bezproblemowy dostęp do składu drewna. Na koniec, co bardzo ważne, pamiętajmy o oddzieleniu drewna ze śladami grzybów lub owadów od tego, które jest zdrowe.

Idealny rozwiązaniem na suszenie drewna kominkowego  jest posiadanie odpowiedniego pomieszczenia przy domu. Suszarnię czy też drewutnie możemy zbudować samodzielnie lub kupić gotową konstrukcję. Drewutnia powinna być zadaszona i posiadać otwory umożliwiające swobodny przepływ powietrza. Konstrukcję należy postawić w dość nasłonecznionym i wietrznym miejscu i na dobrze przygotowanym podłożu. 

Po co suszyć drewno?

Odpowiednio wysuszone drewno gwarantuje, że zachowamy najlepsze właściwości opałowe tego materiału. Mokre drewno nie tylko podpala się trudniej, ale przede wszystkim ciepło, które jest wykorzystywane zamiany jego wilgoci w parę - unosi się w górę komina, zamiast zapewniać ciepło wewnątrz naszego pomieszczenia. Dodatkowo nieprawidłowo suszone drewno może powodować tlenie się ognia, które może wpływać na nadmierne gromadzenie kreozotu w kominie, co w krytycznych sytuacji potrafi doprowadzić nawet do jego pożaru. 

Tylko prawidłowo wysuszone drewno zapewnia, że będziemy mogli na co dzień palić w kominku, dostarczając ciepło do pomieszczeń i zapewniając przytulną, domową atmosferę bez jakichkolwiek zmartwień o efektywność cieplną i stan naszego komina.